Zo bewaken wij onze integriteit
7 februari 2019
Amsterdam
Niets aan het toeval overlaten
We hoeven het niet onder stoelen of banken te steken: óók in onze sector komt (seksueel) grensoverschrijdend gedrag voor. Vorig jaar februari werd duidelijk dat organisaties een grote verbeterslag moeten maken als het gaat om het naleven van gedragscodes en het afhandelen van misstanden.
Recht doen aan de mensen met en voor wie wij werken
Hoe gaan wij om met uitdagingen binnen onze sector? Simpel gezegd: door niets aan het toeval over te laten. Zo doen wij recht aan de mensen met en voor wie wij werken. In ons integriteitsbeleid staat onze werkwijze glashelder beschreven. Dit gaat niet alleen over ongewenst seksueel gedrag, maar ook agressie, discriminatie en pestgedrag. In ons werk staan kinderen centraal, en iedereen die uit onze naam met kinderen werkt dient zich aan onze Child Safeguarding Policy te houden. De gedragsnormen voor onze collega's onderling staan vastgelegd in de Code of Conduct. Met ons Anti-Fraud en Anti-Corruption-beleid zorgen wij ervoor dat financiële misstanden worden voorkomen.
Allemaal mooie, Engelse termen. Maar hoe zit het in de praktijk?
Directeur Tjipke Bergsma: "Het is belangrijk dat wij een cultuur creëren waarin mensen zich veilig voelen elkaar aan te spreken op gedrag."
Foto: War Child
Voorop staat dat wij kinderen beschermen. Soms betekent dit dat wij hen niet herkenbaar in beeld brengen.
Foto: Jeppe Schilder
Cultuurverschillen maken het complex
Zoals je ziet ontbreekt het niet aan beleid. De uitvoering ervan blijft echter een uitdaging. Als internationale organisatie werken wij in verschillende landen, van Sri Lanka tot Colombia. Grote cultuurverschillen binnen deze landen maken het thema integriteit complex.
Zo bestaan er internationaal grote verschillen in meningen over misstanden, daders, slachtoffers en straffen. Ook het functioneren van het rechtssystemen verschilt per land. Wat in Nederland over het algemeen beoordeeld wordt als (on)eerlijk of (on)rechtvaardig kan haaks staan op een Oegandees of Colombiaans perspectief. Daarom is een beleidsstuk uit Nederland versturen niet de oplossing.
Een jongen in Sri Lanka neem deel aan onze activiteiten. Om hem te beschermen brengen wij hem niet herkenbaar in beeld.
Foto: War Child
Een herziend beleid, want het kan altijd beter
Wij weten: het kan altijd beter. Daarom komen we begin dit jaar met een herziend integriteitsbeleid. Een van de dingen waar wij met ons huidige beleid namelijk tegenaan lopen, is dat de drempel om ongewenst gedrag te melden te hoog ligt. Dit moet gemakkelijker, en daarom passen wij onze meldingsprocedure aan.
Belangrijk is dat er binnen onze organisatie een open cultuur heerst, waarin medewerkers in Nederland, maar ook in onze programmalanden de vrijheid voelen om ongewenst gedrag te melden.
Speakup!, noemen wij dat. Om medewerkers die een melding doen in bescherming te nemen, hanteren wij een beschermstatus voor klokkenluiders. Ook werken wij aan een internationaal netwerk van vertrouwenspersonen, en zijn wij bezig met het ontwikkelen van een integriteitsspel om op een creatieve manier bewustzijn te creëren over integriteitskwesties.
Overtreding betekent sanctie
Ook wij ontvangen meldingen van overtredingen van de gedragscodes. Deze meldingen variëren van pestgedrag, ongepast (sociaal) gedrag tot (seksuele) intimidatie.
Wanneer onze gedragscodes worden overtreden volgen er sancties. Elke overtreding wordt beoordeeld op basis van feiten en omstandigheden. Er zijn verschillende maatregelen mogelijk, zoals bemiddeling, sensitiviteitstraining, een officiële waarschuwing of ontslag. Proportionaliteit is hierbij belangrijk: een grove schending wordt streng bestraft, bij een onbewuste, kleine misstap (bijvoorbeeld een verkeerde opmerking) kan een gesprek passend zijn.
Wij willen recht doen aan de mensen waar wij voor werken: kinderen in conflictgebieden
Foto: Jeppe Schilder
Alert blijven in de toekomst
Hoe wij in de toekomst onze integriteit bewaken? Door onszelf hoge eisen te stellen en altijd alert te zijn. Wij gaan voortdurend het gesprek aan met onze medewerkers in binnen- en buitenland, onze directie, maar ook met de sector als geheel. Wij luisteren naar verschillende meningen, en zijn actief bezig om ons beleid te verbeteren. Zelfreflectie staat hierin centraal.
Krachten bundelen met andere NGO's
Om een eerste stap in een blijvende cultuurverandering te maken, zijn wij onderdeel uit van het Gezamenlijk Actieplan Integriteit, opgesteld door Partos, het Nederlandse Rode Kruis, Save the Children, Cordaid, Care Nederland, Oxfam Novib, ICCO, Dutch Relief Alliance (DRA), Samenwerkende Hulporganisaties (SHO/Giro 555), Goede Doelen Nederland en Toezichthouder CBF. Een van de maatregelen die wij gezamenlijk onderzoeken is het instellen van een 'goed gedrag-paspoort'. Zo kunnen we ervoor zorgen dat mensen die in het verleden vanwege grensoverschrijdend gedrag zijn ontslagen, in de toekomst niet zomaar bij een andere organisatie aan de bak kunnen.
Het actieplan is afgestemd met het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Op 20 februari wordt er een jaar later een debat in de Tweede Kamer gehouden om te kijken naar de vooruitgang van bestrijding van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag binnen onze sector.