Ernst Suur over 10 jaar TeamUp

Hoe en waar is TeamUp ontstaan?

“TeamUp is tien jaar geleden, in 2015, ontstaan. Ik kwam toen net terug uit Oeganda, waar ik lang voor War Child had gewerkt. In Nederland zagen we veel kinderen uit Syrië en andere oorlogsgebieden aankomen in opvanglocaties. Kinderen die eindelijk in veiligheid waren, maar niet de juiste hulp kregen om alles te verwerken. Ik dacht: hoe kan het, in een welvarend land als Nederland, waar je bij wijze van spreken nog met je cavia naar de psycholoog kunt, dat dit zo slecht geregeld is?

Samen met collega’s van UNICEF en Save the Children besloten we dat we er ook hier voor deze kinderen moesten zijn. Zo startten we in Tilburg met de eerste groep; in 2016 volgde Amsterdam. Dat was het begin van TeamUp.”

Hoe zag die beginfase eruit?

“Toen we eenmaal hadden besloten dit samen te doen, ging het snel. We bezochten opvanglocaties om te zien waar behoefte aan was en kwamen erachter: er is nauwelijks iets voor kinderen om te ontspannen of emoties te reguleren. Binnen enkele maanden stond het programma.

Wat me bijbleef, was een meisje in een azc dat huilde omdat een vrijwilliger had beloofd te komen spelen, maar niet kwam. Dat raakte me. We beseften: dit mag niet incidenteel zijn. Kinderen moeten kunnen rekenen op vaste gezichten, op structuur en aandacht. Zeker in zo’n onzekere periode van hun leven.”

Wat maakt TeamUp zo uniek?

“Voor mij is dat de samenwerking. Vanaf het begin hebben we gezegd: het gaat niet om onze logo’s, het gaat om de kinderen. War Child, UNICEF en Save the Children brachten hun expertise samen en bundelden het beste van alle werelden.

Wat TeamUp ook bijzonder maakt, is dat ons onderzoeksteam het programma vanaf de start wetenschappelijk heeft kunnen onderbouwen. We wilden bewijs dat het echt werkt. En dat bewijs is er: TeamUp vermindert stress bij kinderen en helpt ze beter omgaan met spanning.”

TeamUp wordt nu wereldwijd uitgevoerd. Hoe ging dat?

“Toen we in Nederland zagen dat het werkte, konden we het delen via onze internationale netwerken. Inmiddels wordt TeamUp uitgevoerd in bijna dertig landen — van Nederland tot Afrika en het Midden-Oosten — en bereikt het programma bijna een half miljoen kinderen.

Dat is alleen mogelijk dankzij samenwerking met lokale partners. En omdat we weten dat de methode werkt. Zonder bewijs kun je iets niet verantwoord groter maken.”

Waarom juist sport en spel als uitgangspunt?

“Overal ter wereld heb ik gezien wat bewegen en samen spelen met kinderen doet. Sport en spel raken direct aan het gezonde stukje van een kind. Ze helpen spanning los te laten. Ingewikkelde gesprekken vinden kinderen vaak spannend, zeker met taalverschillen. Maar bewegen en spelen haalt die barrière weg. Kinderen doen mee, lachen, ontspannen. En achter die spellen zit iets diepers: structuur, rust, herstel. Daar zit de heling.”

Wat is je persoonlijk bijgebleven uit tien jaar TeamUp?

“Het moment met dat meisje in het azc in Tilburg vergeet ik nooit. Dat verdriet, dat wachten op iemand die niet komt. Daar is TeamUp uit geboren.

En ook de glimlach van een kind tijdens een sessie. Je ziet kinderen soms na één activiteit al een beetje loskomen. De oorlog is niet voorbij, het trauma niet weg, maar er ontstaat ruimte om weer kind te zijn. Dat is het begin van herstel.”

Wat is jouw persoonlijke boodschap aan iedereen die TeamUp een warm hart toedraagt?

“De vrijwilligers zijn de helden achter TeamUp. Zij staan elke week, in hun vrije tijd, klaar voor deze kinderen. Het is prachtig, maar ook zwaar werk. Het vraagt geduld, energie en aandacht. Hun inzet maakt het verschil.

Daarnaast bestaat TeamUp dankzij de steun van donoren en partners. Tien jaar geleden hadden we niets, alleen een idee. Binnen korte tijd kwamen er bijdragen vanuit het bedrijfsleven, van particulieren, de Postcode Loterij en later ook de Europese Unie. Die steun maakte groei mogelijk, in Nederland én daarbuiten.

Ik ben trots dat mensen in TeamUp zijn gaan geloven en dat nog steeds doen. Zonder hen, zonder die steun van vrijwilligers én donoren, was TeamUp er niet geweest.”

Wat is je wens voor de toekomst van TeamUp?

“Liever was TeamUp niet meer nodig. Dat zou betekenen dat geen enkel kind meer hoeft te vluchten. Maar zolang dat niet zo is, blijven wij er voor hen. Dat is een verantwoordelijkheid van ons en van de samenleving vind ik.

Voor de komende tien jaar wens ik dat TeamUp verder groeit. Niet om groot te zijn, maar om meer kinderen te bereiken. Altijd met focus op dat ene kind. Want achter die half miljoen deelnemers schuilt steeds één verhaal, één kind dat weer even kan lachen. Dáár draait het om.”