Yonas (14) ontvluchtte het totalitaire regime in Eritrea

Geen toekomst in Eritrea

Sinds 2017 woont het gezin Yemane in de noordelijkste punt van Drenthe. Het was er wel even wennen. Yonas zegt lachend: "In Eritrea hadden we veel schapen, ezels en stieren. Ik vind het heel leuk om voor dieren te zorgen. Maar in Nederland hebben we een mooi huis. Eigenlijk is het hier veel beter dan daar.” Moeder Mariam is het met haar zoon eens. “In Eritrea zijn er geen goede scholen en ziekenhuizen. Het is lastig om een bestaan op te bouwen. Ik zag geen enkele toekomst voor mezelf en mijn gezin.”

Angst, onzekerheid en afscheid

De onderdrukking en eindeloze dienstplicht in Eritrea waren voor het gezin reden om te vluchten. Het was geen gemakkelijke reis naar Nederland. Angst, onzekerheid en afscheid voerden de boventoon. Oudste broer Tesfay (16) vluchtte als eerste naar Nederland. Na aankomst woonde hij in veel verschillende opvanglocaties en bij talloze gezinnen. De tijd en puf om iets op te bouwen had hij niet.

Zijn vader vluchtte eerst naar Israël - waar hij werk had - en vervolgens naar Nederland. Zijn tocht ging gepaard met veel stress. Niet alleen voor hem, maar ook voor zijn familie. Pas na twaalf maanden kregen ze weer contact met elkaar. Een grote opluchting, want zijn familie was op het ergste voorbereid. In Nederland werd gezinshereniging aangevraagd.

Na vier jaar weer compleet

Om samen te kunnen zijn moesten Yonas en zijn familie hun huis in Eritrea achterlaten. Yonas vertelt: “Samen met mijn moeder, broertjes en zusje heb ik uren gelopen. Ik had mijn broertje op mijn rug. Als iemand ons zou horen, zouden we moeten betalen”. Belangrijk was dat het gezin niet zou opvallen. “We hadden weinig spullen bij ons en droegen zwarte kleding. Zo konden ze ons niet zien in het donker. We waren heel stil en hebben geen moment gelachen.”Na vier zware jaren was het gezin eindelijk weer compleet.

Eenmaal veilig in Nederland begon de verwerking van traumatische ervaringen. In een nieuwe cultuur, zonder vrienden en familie, om de haverklap op een nieuwe plek. In Drenthe heeft het gezin een nieuw, veilig thuis gevonden.

"Je voelt dat kinderen veel hebben meegemaakt"

Juf Rosan herinnert zich goed de dag dat de eerste bus met kinderen arriveerde, gevlucht zonder hun ouders: "Ik en andere docenten wachtten buiten om hen op school te verwelkomen.” Eén van die kinderen in de bus was Tesfay Yemane (16). Juf Rosan: "Twee jaar geleden vertelde Tesfay dat hij eindelijk herenigd zou worden met zijn familie. Toen ik Tesfays moeder Mariam voor het eerst ontmoette, rende ze naar me toe en omhelsde me. Ze voelde dat ik een belangrijke rol in zijn leven had gespeeld.” Nu zitten zijn broers Yonas en Kidane in haar klas.

Juf Rosan kent lang niet alle verhalen van de gevluchte kinderen, maar ze kan er wel een voorstelling van maken. “Je weet en voelt dat kinderen in de klas veel hebben meegemaakt. Maar erover praten is voor hen heel lastig.” Daarom doet juf Rosan wekelijks de TeamUp-activiteiten met de kinderen.

Met een glimlach naar school

Juf Rosan ziet duidelijk een positief effect van TeamUp op de kinderen - ook op Yonas en Kidane. “In het begin was Yonas vaak bokkig en ineens zeer explosief. Hij kon heel agressief reageren op een ander kind. De activiteiten laten hem ontspannen. Op speelse wijze leert hij zijn gevoelens te beheersen en om te zetten in positief gedrag. Zo liep hij laatst op een groepje af en zei: ‘Jongens, geen ruzie maken, we gaan sámen spelen’. Hij pakte de basketbal, nam de leiding in het groepje en het werd een prachtig spel. Nu ik hem langer in mijn groep heb, zit hij steeds beter in zijn vel. Ik zie een vrolijk en sociaal kind!”

Hetzelfde geldt voor zijn broertje Kidane.” Hij blokkeerde als iets te moeilijk werd, dan werd hij boos. Maar nu komt hij met een glimlach naar school. Hij is helemaal bijgetrokken.”

Steun die alle kinderen zouden moeten krijgen

De TeamUp-activiteiten helpen kinderen zoals Yonas en Kidane hun traumatische ervaringen te verwerken. We noemen dit psychosociale steun. Helaas is deze steun nog niet voor alle kinderen voor handen. Terwijl 20% van alle kinderen die opgroeien in conflictgebied kampt met psychosociale problemen.

Vanwege de coronacrisis zijn de scholen nu dicht. Hierdoor kunnen ook de TeamUp activiteiten op school en in de opvangcentra niet meer doorgaan. Om kinderen de nodige structuur en stabiliteit te bieden in deze verwarrende periode, hebben we TeamUp Thuis ontwikkeld. Zodat onze sport- en bewegingsactiviteiten beschikbaar zijn voor alle kinderen thuis en in de opvangcentra.