Oeganda
Cijfers op een rij
- Bevolking: 45,7 miljoen
- Kinderen en jongeren onder 18: 22 miljoen
- Kinderen getroffen door conflict: 840.000
- Percentage vluchtelingen die kinderen zijn: 60%
- Aantal projecten van War Child in 2019: vier
- Aantal partners dat onze projecten helpt uitvoeren: negen
- Aantal deelnemende kinderen: 35.754
- Aantal deelnemende volwassenen: 668
Situatie in Oeganda
Na de onafhankelijkheid in 1962 heeft de Oegandese bevolking een militaire staatsgreep en leven onder een dictator doorstaan. Na deze dictatuur kampte het land Vanaf de jaren negentig met gewelddadige opstanden in het noorden van het land, onder leiding van het Verzetsleger van de Heer. In 1986 kwam de huidige president Yoweri Museveni aan de macht.
Na tientallen jaren van geweld is de situatie in het land eindelijk stabiel. Hetzelfde kan niet worden gezegd van de buurlanden van Oeganda: Zuid-Soedan, Burundi en DR Congo. Door de gewelddadige conflicten in deze landen zochten de afgelopen jaren grote groepen mensen onderdak in Oeganda, velen onder hen ex-kindsoldaten. Het aantal vluchtelingen in Oeganda is sinds juli 2016 bijna verdrievoudigd. Op dit moment vangt het land de meeste vluchtelingen van heel Afrika op – namelijk 1,28 miljoen. Hiervan komt 64% (825.492 mensen) uit Zuid-Soedan en 27% (346.527 mensen) uit DR Congo. Meer dan 60% van de vluchtelingen zijn kinderen.
Vanwege de vele gevluchte kinderen in Oeganda hebben wij in 2017 onze bestaande programma’s in het land aangepast. We gingen meer werken in de opvangcentra. Geen overbodige maatregel als je bedenkt dat het vluchtelingenkamp Bidibidi in het Yumbe-district binnen een paar maanden tijd uitgroeide tot een schuilplaats voor 227.000 mensen.
In juni 2019 ontvingen de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR) en anderen die zich inzetten voor steun aan vluchtelingen in Oeganda 150 miljoen dollar. Dit is zeventien procent van de 927 miljoen dollar die nodig is om voor hulp aan alle vluchtelingen.
Situatie van kinderen in Oeganda
Voor kinderen is de vlucht uit hun thuisland naar Oeganda vaak lang, zwaar en in veel gevallen traumatiserend. De meeste van deze gevluchte kinderen in Oeganda hebben te maken gehad met grof fysiek geweld en zijn gescheiden van hun familie. Sommigen zijn gedwongen om mee te vechten als kindsoldaat. Het is dan ook van groot belang dat deze kinderen in veiligheid de psychosociale steun krijgen die zij nodig hebben.
Eenmaal in de vluchtelingenkampen is het gevaar voor kinderen en jongeren nog lang niet geweken. Zij lopen onder andere het risico seksueel misbruikt te worden, kinderarbeid te moeten doen en te worden uitgehuwelijkt. Het gebrek aan financiële steun betekent kleine rantsoenen, waardoor kinderen in veel gevallen niet genoeg te eten krijgen.
Wat wij doen
War Child is sinds 2004 actief in Oeganda. De laatste paar jaar bieden wij met onze projecten in Oeganda kinderen die zijn gevlucht bescherming en psychosociale ondersteuning. Deze aanpak - in combinatie met onze educatieve activiteiten - stelt kinderen, waaronder ex-kindsoldaten, in staat om te gaan met hun nare ervaringen, hun veerkracht op te bouwen en te herstellen van de gevolgen het geweld en hun vlucht.
Met onze steun kunnen kinderen en jongeren zich beter concentreren, omgaan met leeftijdsgenoten en samenwerken met anderen. Als zij zich beter voelen, kunnen ze gemakkelijker onderwijs volgen. Dit is essentieel, want onderwijs is juist voor deze kinderen dé weg naar een betere toekomst.
Met ons project Can’t Wait to Learn proberen wij in Oeganda kinderen - gevluchte en kwetsbare - sinds 2018 onderwijs te geven, ook op plekken waar geen leraren en scholen (meer) zijn. Dit doen wij met innovatieve spellen op tablets, waarmee de kinderen simpel en effectief leren lezen en rekenen.

Mozes en zijn broers krijgen bij ons in veiligheid het onderwijs waar zij recht op hebben
Foto: Jeppe Schilder
Onze projecten
Landbouwvaardigheden voor gevluchte jongeren
In het Bidibidi vluchtenlingenkamp in het noordwesten van Oeganda ondersteunen we jongeren die zijn gevlucht en lokale jeugd bij vinden van werk in de landbouw. War Child leert jongeren samenwerken, op zichzelf vertrouwen en eventuele conflicten op een goede manier oplossen. Door met verschillende organisaties samen te werken zorgen wij ervoor dat jongeren in het Bidibidi vluchtelingenkamp in staat zijn zichzelf beter te redden. Door samen te werken kunnen wij jongeren helpen hun economische zelfredzaamheid te vergroten. Daarnaast bieden wij kinderen en jongeren in deze regio goede psychosociale zorg.
Stem laten horen
Verder hebben wij in het Bidibidi vluchtenlingenkamp een programma opgezet om kinderen en jongeren de kans te geven hun ervaringen te delen en hun stem te laten horen bij besluiten die over hen gaan. Met onze steun en aanmoediging durven kinderen te vertellen hoe oorlog hun leven heeft geraakt en wat de gevolgen zijn van al het geweld. We bespreken allerlei onderwerpen in groepjes, debatteren en helpen kinderen hun verhaal én visie voor de toekomst te delen. Zo geven wij deze generatie, na alles wat zij hebben meegemaakt, het zelfvertrouwen om de leiders van morgen te worden.
Iedereen telt mee
Het grote INCLUDE-programma, dat wordt betaald door de Europese Unie, zorgt dat gevluchte en kwetsbare kinderen in Oeganda veilig naar school kunnen. Het programma richt zich op drie gebieden waar grote vluchtelingenkampen liggen, in het gebied ten westen van de Nijl en het noorden van het land - Arua, Moyo en Yumbe.
Verder bieden wij samen met onze partners Save the Children, de Norwegian Refugee Council en Finn Church Aid psychosociale steun aan kinderen en jongeren, zodat ze hun traumatische oorlogsverleden achter zich kunnen laten.
Psychosociale steun aan Congolese vluchtelingen in Oeganda verbeteren
Met het SPOT-project bieden we samen met onze partners Humanity & Inclusion en TPO Uganda broodnodige psychosociale steun en mentale gezondheidszorg aan Congolese vluchtelingen in het Kyaka II en Kyangwali vluchtelingenkamp in het westen van Oeganda. Ook dit project wordt betaald door de Europese Unie. We ondersteunen voornamelijk slachtoffers van seksueel geweld en mensen met een handicap.

Vivienne is een van onze Oegandese collega's die zich richt op psychosociale steun aan (gevluchte) kinderen
Foto: Jeppe Schilder
Verhalen van kinderen
Roger (15) ontvluchtte Burundi, wat nu?
In een tent ten grote van de bescherming van een moestuin woont Roger met zijn ouders in een kamp in Oeganda. Na een inval van de rebellen in hun huis in Burundi moesten Roger en zijn ouders vluchten, uit angst voor eigen leven. Zijn zes broers en zussen overleefden de aanval niet.
Zijn vader verliest Roger geen moment uit het oog en slaapt zelfs naast hem. Alles om maar zeker te weten dat hij veilig is en dat alles goed gaat met hem. Dat hij leert en naar school gaat. TeamUp en Can’t Wait to Learn zorgen ervoor dat Roger meer vertrouwen krijgt. In de mensen om hem heen, maar zeker ook in zichzelf.

Roger is inmiddels veilig in Oeganda
Lees wat hij heeft meegemaaktEmilie (11) voelt zich weer veilig
Op een nacht werden er stenen op haar huis gegooid. Emilie en haar hele familie waren doodsbang. De volgende dag werd haar vader met veel geweld ontvoerd. De moeder van Emilie besloot om met het hele gezin vanuit het politiek onrustige Rwanda naar Oeganda te vluchten.
Nare herinneringen aan het geweld en de vlucht maken Emilie vaak verdrietig en angstig. En dan is er ook nog de zorg om eten en of haar school betaald kan worden. Want daar wil ze geen dag van missen. School is voor Emilie namelijk dé ideale uitlaatklep.
