Gaza - één jaar later: de onzichtbare littekens van kinderen

Tussen wanhoop en vrees

De inwoners van Gaza in de bezette Palestijnse gebieden zijn maar al te bekend met oorlogsleed. Toch heeft de escalatie van geweld geleid tot "niveaus van wanhoop die zowel nieuw als beangstigend zijn," zegt Heba Ghalayini, War Child-specialist in psychosociale steun en de bescherming van kinderen in conflictgebieden.

In de onmiddellijke nasleep van de luchtaanvallen in mei vorig jaar zag Heba hoe paniek van de inwoners omsloeg in shock en diepgewortelde trauma's. "De eerste maanden na de bombardementen sprak ik veel kinderen met symptomen van een posttraumatische stressstoornis en andere ernstige geestelijke gezondheidsproblemen," zegt ze. Nog steeds ziet ze talloze kinderen die last hebben van nachtmerries, agressief of teruggetrokken zijn, of moeite hebben met zich concentreren.

Negatieve copingmechanismen

"In de humanitaire sector en specifiek binnen War Child hebben we het vaak over 'veerkracht'. In Gaza noem ik het 'tolerantie'", zegt Heba. "Wat ik zie is een snelle toename van negatieve copingmechanismen en geweld binnen gezinnen. Ouders en verzorgers reageren hun frustratie af op hun kinderen."

Onderzoek uitgevoerd door War Child en Save the Children ondersteunt deze bevindingen, waarbij de meerderheid van de respondenten - 78 procent - angstsignalen en andere negatieve veranderingen in hun stemming of gedrag meldden, waaronder verdriet, angst en sociale teruggetrokkenheid. Bijna 80% van de deelnemers merkte geestelijke gezondheidsproblemen op bij hun kind(eren).

Noodhulp in Gaza

Om de vele uitdagingen in Gaza het hoofd te bieden, lanceerden wij een omvangrijke noodhulpactie. Tot dusver hebben wij 9.624 kinderen en 3.809 verzorgers kunnen bereiken met psychosociale hulp en andere vormen van steun. Als onderdeel van onze noodhulp werken wij daarnaast samen met 13 andere Nederlandse hulporganisaties binnen de Dutch Relief Alliance. Met gebundelde krachten en in samenwerking met het Ministerie van Buitenlandse Zaken bieden wij zo snelle, effectieve en efficiënte hulp in de regio.

Kinderen helpen omgaan met angst en stress

In Gaza organiseren wij bovendien één-op-één therapiesessies en psychosociale steun voor kinderen. Ook moedigen we kinderen aan om mee te doen aan onze sport-, spel- en bewegingsactiviteiten van TeamUp, ons programma voor kinderen in - en gevlucht uit - conflictgebieden. Onze combinatie van methodieken helpt kinderen omgaan met stress en angst, en stimuleert hen om op een veilige plek pijnlijke oorlogsherinneringen te verwerken.

Helen van trauma's

Voor de 11-jarige Alaa, die vanuit haar raam vol ongeloof toekeek hoe raketten huizen in de buurt verwoestten, waren deze activiteiten een belangrijk onderdeel van haar genezingsproces. "In het begin van de sessies met de therapeut was ik erg verlegen", vertelt ze. "Maar na een aantal sessies durfde ik meer te praten en kreeg ik meer zelfvertrouwen. Ook heb ik veel vriendinnen gemaakt bij War Child."

Steun opvoeren waar de nood het hoogst is

Nu de psychologische gevolgen van het geweld steeds duidelijker worden, onderzoeken wij samen met bestaande en nieuwe partners de mogelijkheden om onze noodhulpacties op te voeren. Grondige evaluaties maken het mogelijk om in te spelen op de lokale behoeften - en dáár te helpen waar de nood het hoogst is. Zo zijn wij inmiddels aan de slag gegaan met het opzetten van essentiële diensten om kinderen beter te beschermen en om slachtoffers van gendergerelateerd geweld te ondersteunen.

Opkomen voor de rechten van kinderen

Ook blijven wij ons hardmaken voor de belangenbehartiging van kinderen in deze regio. Alle kinderen - dus ook kinderen in Gaza - hebben recht op goed onderwijs, bescherming, en psychosociale steun. Onze collega's en alle andere humanitaire medewerkers moeten ongehinderde toegang krijgen om de lokale bevolking bij te staan in hun wederopbouw van huizen en de infrastructuur. Wij roepen alle partijen op een einde te maken aan het geweld en een veilige haven te creëren waar kinderen in vrede kunnen opgroeien.

Nu de spanningen in Gaza en aan de bezette Westelijke Jordaanoever opnieuw oplaaien, klinkt onze oproep luider dan ooit. Iedereen - van regeringen, humanitaire organisaties, bedrijven en individuen - moet aan deze crisis hoge prioriteit geven.